Ulice Elbląga - Plac Wolności

Plac Wolności – wielu z Państwa zawoła: gdzież on jest? – Otóż w samym centrum, zaraz przy Placu Słowiańskim, pomiędzy ulicami Giermków i Janowską. Dziś bardziej przypomina park, niż plac, a jedynym charakterystycznym dlań budynkiem jest zabytkowy już szalet miejski. A przecież nie zawsze tak było.

- W Polsce mamy kłopot z salami – tak żartowali w połowie lat 70-tych artyści kabaretu TEY. Dziś parafrazując ten żart możemy powiedzieć, że w Elblągu mamy kłopot z placami. Po pierwsze, że jest ich zaledwie kilka: Plac Dworcowy, Grunwaldzki, Jagiellończyka, Konstytucji, Słowiański i Wolności... Po drugie – połowa z nich nie wygląda jak plac. Choćby Plac Wolności.

Plac Wolności powstał stosunkowo niedawno, bo przed 200 laty. Wcześniej w tym miejscu biegła szeroka fosa oddzielająca Stare i Nowe Miasto. Gdzieś obok był kanał Kumieli i napędzana wodą z tego kanału olejarnia. Gdy na początku XIX wieku zasypano fosę, a kanał Kumieli przekryto, powstał rozległy, wysadzany lipami plac, który stał się ulubionym miejscem spacerów elblążan. Nazwano więc ten skrawek miasta Dużym Ogrodem Zabaw (Grosse Lustgarten). W połowie XIX wieku wschodnią krawędź ogrodu zabudowano nowymi budynkami – wcześniejsza zabudowa spłonęła w pożarze Nowego Miasta. Po drugiej stronie placu wybudowano gmach teatru. Pod koniec XIX wieku w zachodniej części parku odsłonięto pomnik ku czci żołnierzy poległych w wojnie 1871r. Prestiż ogrodu wzrósł jeszcze bardziej po rozbudowie ratusza przy Placu Słowiańskim (1890). W roku 1912 wybudowano neoklasycystyczny szalet. W latach 30-tych XX wieku przy Placu Wolności otwarto oddział banku, a na samym placu odbywał się targ, zwany popularnie targiem Martiniego. Sam Duży Ogród Zabaw przechrzczono już wtedy na Goeringplatz.